Wetgeving Werken op Hoogte

Voorzieningen voor valgevaar:  Arbowet artikel 3.16
Bij een valgevaar van meer dan 2,5 meter (België 2,0 meter) moeten voorzieningen worden getroffen die betrekking hebben op valbeveiliging. Als uit de RIE (Risico Inventarisatie & Evaluatie) blijkt dat de omstandigheden bij een hoogte < 2,5 meter al gevaarlijk zijn (denk aan werken boven water) dienen ook hier voorzieningen t.b.v. valbeveiliging te worden getroffen.

Bij de keuze van voorzieningen moet de Arbeidshygiënische strategie worden gehanteerd.

Arbeidshygiënische strategie: Arbowet artikel 3B
De werkgever is verplicht om de risico's welke gepaard gaan met de werkzaamheden te minimaliseren of liever nog volledig uit te sluiten.

De volgorde van prioriteit die aangehouden dient te worden bij de keuze van voorzieningen t.b.v. valbeveiliging:

• Bestrijding bij de bron;
• Maatregelen gericht op collectieve bescherming;
• Maatregelen gericht op individuele bescherming; ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).

Hieruit kan worden opgemaakt dat voordat men met PBM-Valbeveiliging gaat werken eerst vastgesteld moet worden dat andere maatregelen zoals bijvoorbeeld het gebruik van een hoogwerker of het plaatsen van een hekwerk ontoereikend- of onmogelijk zijn.
 

Risico Inventarisatie & Evaluatie (RIE): Arbowet artikel 5
De Arbowet stelt iedere werkgever verplicht om een intentarisatie te maken van de risico's die aan bod komen bij de werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden en deze risico's te evalueren waarbij alles wordt vastgelegd in een "Risico Inventarisatie & Evaluatie" (RIE).

In deze RIE worden risico's geschaald naar omvang, frequentie en mogelijke effecten. De RIE wordt zo vaak bijgesteld als ervaringen, gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden daartoe aanleiding geven.

De RIE leidt tot een "Plan van Aanpak", waarin is aangegeven met welke maatregelen de gesignaleerde risico's geminimaliseerd en bij voorkeur uitgesloten zullen worden. Dit Plan van Aanpak moet matchen met de hierboven genoemde Arbeidshygiënische strategie.

Naast de algemene (bedrijfs)RIE dient er altijd een plaatsgebonden RIE + Plan van Aanpak uitgewerkt te worden.

Ook wanneer er alles aan gedaan is om de veiligheid van de werknemer te garanderen kan er altijd iets mis gaan. Dit zogeheten "rest-risico" moet maatschappelijk aanvaardbaar zijn en vormt het vertrekpunt voor het inrichten van het BHV- en het noodplan.

Verantwoordelijkheden werkgever: Arbowet artikel 8
Werknemers moeten aantoonbaar competent zijn in de werkzaamheden die zij moeten uitvoeren (zie ook EU richtlijn 89/656/EEC).

Om deze competentie te bereiken dient de werkgever de werknemers opleidingen die betrekking hebben op veilig werken op hoogte te laten volgen. Deze opleidingen dienen afgestemd te zijn op de systemen- en situaties waar de werknemers mee te maken krijgen in het werkveld.

Daarnaast dienen de werknemers te worden opgeleid in het herkennen van gevaren, het nemen van maatregelen en het gebruik van PBM. In het bijzonder moet aandacht worden besteed aan redding.

Tevens dient de werkgever te voorzien in deskundig toezicht op de werkvloer.

Deze competenties kunnen (achteraf) aangetoond worden doormiddel van opleidingscertificaten.

Verantwoordelijkheden werknemer: Arbowet artikel 11
De wet stelt de werknemer verplicht om;

• Zorg te dragen voor eigen veiligheid;
• Zorg te dragen voor de veiligheid van derden.

Bedrijfshulpverlening (BHV) en Bedrijfsnoodplan: Arbowet artikel 15
Werknemers die op hoogte werkzaam zijn moeten met het oog op de aanwezige factoren (o.a. moeilijk bereikbaar voor hulpdiensten) zelf in staat zijn om adequate hulp te kunnen verlenen.

Dit houdt in dat werknemers moeten beschikken over kennis én materialen t.b.v. de volgende genoemde taken:

• Een extractie en/of evacuatie uit weten te voeren;
• Adequate eerste hulp uit kunnen voeren (minimaal BLS);
• Een beginnende brand weten te bestrijden.

Naast een algemene omschrijving van de verplichtingen van de werkgever en werknemer omtrent werken op hoogte wordt er in de wet- en regelgeving van het Arbeidsomstandighedenbesluit ook gesproken over de voorwaarden waaraan men minimaal dient te voldoen wanneer er gebruik gemaakt wordt van Rope Access (industriële touwtechnieken).


(Foto: Petzl)

Deze "toegangs- en positioneringstechnieken met lijnen" mogen enkel worden gebruikt wanneer uit de risico inventarisatie- en evaluatie blijkt dat de werkzaamheden veilig kunnen worden uitgevoerd én dat het gebruik van andere, veiligere arbeidsmiddelen (redelijkerwijs) niet mogelijk is (zie artikel 7.23 derde lid).

Specifieke bepalingen betreffende Rope Access: Artikel 7.23c
1: Bij het gebruik van toegangs- en positioneringstechnieken met lijnen (Rope Access) dient men zich minimaal aan de hieronder genoemde voorwaarden te houden.

A: Het systeem omvat ten minste twee afzonderlijk verankerde lijnen, te weten:

• 1e lijn: werklijn die dient om op of uit de arbeidsplaats te komen
• 2e lijn: veiligheidslijn die als reservelijn fungeert

B: De werknemers beschikken over- en maken gebruik van een geschikt harnas dat voldoet aan de bepalingen, waarmee zij verbonden zijn met de veiligheidslijn.

C: De werklijn is voorzien van:

• 1e lijn: Veilig stijg- en afdaalmechanisme
• 2e lijn: Zelfblokkerend mechanisme waardoor de gebruiker, wanneer hij de controle over zijn bewegingen verliest, niet kan vallen

D: De veiligheidslijn is uitgerust met een beweegbaar valbeveiligingsmechanisme dat de werknemer in zijn bewegingen volgt.

E: De gereedschappen en andere hulpstukken die de werknemer gebruikt, zijn verbonden met het harnas of het zitje van de werknemer, of op een andere, passende wijze bevestigd.

F: Het werk wordt naar behoren gepland en er wordt toezicht gehouden opdat zo nodig de werknemer onmiddellijk hulp kan worden geboden.

G: De betrokken werknemers ontvangen een adequate en specifieke opleiding voor de beoogde werkzaamheden, in het bijzonder betreffende de reddingsprocedures.


(Foto: Petzl)

2. In uitzonderlijke omstandigheden waarin het gebruik van twee lijnen, gezien de risico-inventarisatie en -evaluatie, het werk gevaarlijker zou maken, kan het gebruik van één enkele lijn worden toegestaan mits passende maatregelen zijn genomen om de veiligheid te waarborgen.

Naar aanleiding van de punten die hierboven staan genoemd kan geconcludeerd worden dat de werkgever door de wet verplicht wordt gesteld om de werknemer(s) op te leiden zodat veilig op hoogte kan worden gewerkt. Tevens dienen werknemers competent te zijn om in geval van nood een redding en/of evacuatie uit te kunnen voeren.

Ons trainingscentrum biedt diverse trainingsmodules aan zoals:

• Basis werken op hoogte
• Basis redden op hoogte
• GWO (5 modules)
• IRATA opleiding: level 1, 2 en 3
• Werken in besloten ruimtes
• Eerste hulpverlener basis
• Training Skylotec ActSafe ACX
• Keurmeester valbeveiliging

Naast deze standaard trainingsmodules kunnen in overleg opleidingen op maat worden uitgeschreven en indien gewenst opleidingen op locatie worden verzorgd. Voor meer informatie omtrent de mogelijkheden bekijk de website www.safetyprotrainingen.nl.